Nederland maakt zich – na de val van het kabinet – op voor de vervroegde Tweede Kamerverkiezingen. De laatste peilingen laten zien dat meer dan 80% van de Nederlanders van plan is te gaan stemmen op 22 november. Dat zou een stijging zijn ten opzichte van 2021, toen 78,7% van de stemgerechtigden de gang naar de stembus maakten. Gemeenten zijn vooral verantwoordelijk voor het bevorderen van de opkomst. Iedere gemeente geeft daar zijn eigen invulling aan. Hoe kun je als gemeente met (online) communicatie op originele wijze bijdragen aan een hoge opkomst? We hebben wat tips en voorbeelden op een rijtje gezet!
Begin op tijd en wees uniek
Wellicht een dooddoener, maar begin op tijd. Je hoeft echt geen twee maanden van tevoren alles klaar te hebben liggen, maar het moge duidelijk zijn dat een week van tevoren rijkelijk laat is. De Rijksoverheid heeft standaard materiaal beschikbaar en het makkelijkste zou zijn om dat over te nemen. Maar je kunt je als gemeente juist onderscheiden door unieke content te maken die veel beter aansluit op jouw inwoners. Uit data blijkt dat gemeentespecifieke content veel beter scoort dan algemene, landelijke content. Herkenbaarheid is voor inwoners dus erg belangrijk. Laat locaties in de gemeente zien en geef inwoners en lokale bestuurders een rol in de content.
Perspectief
Denk daarbij vooral eens vanuit een ander perspectief. De boodschap vanuit de gemeente is vaak: wij hebben stemlokalen ingericht, toegankelijk voor iedereen en je hebt voldoende tijd om je stem uit te brengen. Kom allemaal stemmen, want dat is een verworven recht. Dit is heel erg van binnen naar buiten gedacht. Maar wat als je eens van buiten naar binnen denkt? Wat houdt jouw inwoners, de stemmers bezig? Welke vragen of behoeften hebben zij als het om de verkiezingen en de politiek gaat?
We weten dat er op het moment weinig vertrouwen is in de overheid en dat de vraag leeft wat het nut van stemmen nog is. Uit onderzoek weten we ook dat opleidingsniveau een rol speelt en mensen met een lager inkomen minder vaak stemmen dan mensen met een hoger inkomen. Culturele achtergrond speelt ook een rol. Twintig procent van de thuisblijvers heeft een niet-westerse migratieachtergrond. Daarnaast hebben we nog een grote groep zwevende kiezers en jongeren die voor het eerst mogen stemmen. Deze groepen kijken allemaal anders naar de verkiezingen en hebben dan ook andere vragen en behoeften. Aan jou als contentmaker de taak om ze hier zo goed mogelijk in te bedienen.
Heb je er al eens over nagedacht om veelgestelde vragen of opmerkingen over de verkiezingen te beantwoorden in een live Q&A met de burgemeester? Of boegbeelden of ambassadeurs uit de genoemde publieksgroepen een actieve rol te geven in je content?
Differentiatie
Differentieer dus vooral in je campagne. Mensen met weinig vertrouwen in de overheid, volgen de gemeente waarschijnlijk ook niet op Facebook. Reserveer dus budget om hen op social media te bereiken via een betaalde campagne. Het mooie hiervan is dat je specifiek op wijk kunt targetten. Via doelgroepsegmentatie kun je zo voor je meeste publieksgroepen relevante content maken die hen specifiek aanspreekt, in plaats van één boodschap voor iedereen.
Hanteren jullie als gemeente een eigenzinnige, creatieve aanpak bij opkomstbevordering? Laat het ons vooral weten!
Invalshoeken
Kies bijvoorbeeld in je content richting traditionele burgers in de meer volksere wijken, een buurtbewoner die uitlegt waarom hij stemt, en waar het dichtstbijzijnde stemlokaal is. De traditionele burger neemt meer aan van iemand met wie hij zich identificeert. Meer dan van de burgermeester die op een video met zijn fiets naar het stembureau rijdt.
De jongerendoelgroep, heel goed te targetten op Facebook en Instagram, zullen aanslaan op thema’s als woningbouw, of het klimaat. Door aan te geven dat zonder hun stem, hun aandeel sowieso verloren gaat, appeleer je aan een basisbehoefte en neemt de kans op stemmen sneller toe dan wanneer ze een lijstje met openingstijden van de verschillende stembureaus in hun tijdlijn zien.
Als laatste gaan we in op een invalshoek voor de zwevende kiezer. Dat een kiezer zweeft is positief, hij wil wel kiezen maar weet nog niet waarop. Het gevaar zit hem natuurlijk in dat hij besluit helemaal niet te kiezen. Bied hierbij hulp. Naast stemwijzers, worden er elke verkiezingsronde overzichten gemaakt van alle partijprogramma’s waar je naar kunt verwijzen. Maak een portret van zwevende kiezers uit jouw gemeente. Gewoon met je mobiel de straat op en maak via de video duidelijk: waar je ook voor gaat, blijf zorgen dat je mee praat.
Crossmediale communicatie
Social media alleen is niet zaligmakend. De kunst is een goede mix tussen verschillende media. We weten dat huis-aan-huiskranten nog steeds een enorm bereik hebben. Interviews met buurbewoners of overzichten welke landelijke thema’s juist voor jouw gemeente belangrijk zijn doen het beter dan een overzicht van stembureaus op de gemeentepagina zelf.
Flyers of nog beter, brieven die persoonlijk geadresseerd zijn aan de bewoners van een wijk met lage opkomst, kunnen het verschil maken als ze duidelijk aangeven, in hun taal, gericht op hun behoefte waarom hun stem zo belangrijk is.
Ook via buurthuizen, bibliotheken, kerken en moskeeën kun je via posters of bijeenkomsten ingaan op vragen van je inwoners. Natuurlijk vertel je daarna ook je oplossing: tussen zo en zo laat, kun je daar – al dan niet via machtiging- jouw stem laten horen. Want dat is het mooie van onze democratie.
